K. Tot “Je kunt tegenwoordig niet meer zo lachen als vroeger”

Volgende maand gaat de heer K. Tot (60) met pensioen. “Ik heb de laatste jaren steeds in m’n omgeving laten weten er op mijn zestigste uit te willen stappen en ik ben blij, dat het er nu van gaat komen.” Niet, dat de directeur van Tot + Beers B.V. dagelijks met tegenzin naar zijn werk gaat: “Ik ga er nog steeds fluitend op af, maar ik vind, dat ik m’n portie heb gehad. Ik wil, nu ik nog gezond ben en overal zin in heb, nog wat van vrije tijd genieten.

Toch is de medeoprichter van het nu 33 jaar bestaande en ruim 500 medewerkers tellende bedrijf niet volledig gelukkig meer in het bedrijfsleven. “Je kunt tegenwoordig niet meer zo lachen als vroeger”. Het is allemaal wat groot om me heen geworden. Ik mis vaak de gezelligheid van het kleine bedrijf, zoals ik die vroeger kende. Je hebt onvoldoende contact met je mensen en het gebeurt me nogal eens, dat ik op een werk vraag of er iemand van Tot + Beers is en dat een voor mij totaal onbekende zegt: “Ik meneer”.

In die groei van zijn bedrijf heeft de heer Tot natuurlijk zelf duidelijk de hand gehad en zakelijk gezien is hij dan ook best tevreden. “Als ze me in 1945 hadden voorspeld, dat ik nu een bedrijf met 500 man zou hebben zou ik ze wel voor gek hebben verklaard”.

De start van de heren Tot en K. Beers (in 1963 overleden) was dan ook weinig spectaculair “We kenden elkaar al jaren, hadden samengewerkt bij het Zaandamse installatiebedrijf Redelaar en hielden ook in de oorlogsjaren contact met elkaar. Na de oorlog besloten we te proberen zelf een zaak op te zetten. Beers (toen 40) was elektromonteur en ik (27) ankerwikkelaar”, verteld de heer Tot. Een ruimte van 2 bij 2 meter in het woonhuis van Tot aan de Sav. Lohmanstraat fungeerde als eerste werkplaats. Tot de activiteiten behoorde het wikkelen van elektromotoren en het repareren van alle voorkomende apparaten. Klanten waren zowel bedrijven als particulieren (met stofzuigers, strijkbouten etc.) Tot: “We hebben in die eerste jaren heel wat afgewroet, we hadden een startkapitaal van nul centen, alles was op de bon en klanten moesten we krijgen via mond-aan-mondreclame. We hebben dag en nacht gewerkt en één van de  resultaten was, dat we onze kinderen nauwelijks hebben zien opgroeien.”

Zakelijk blies de wind goed in de zeilen van beide ondernemers. Na een  halfjaar werd de kelder gehuurd van Tot’s schoonvader Th. Smit aan de overzijde van de straat en werd 4 man personeel in dienst genomen.  Anderhalf jaar later werd echter een echte bedrijfsruimte gevonden in de voormalige wasserij “De Duif” aan de Czaar Peterstraat, waar de eerste machines konden worden geïnstalleerd. Daarmee werd de basis gelegd voor de aanpak van het grotere werk, hoewel ook de klant met de stofzuiger nog hartelijk welkom was. Het personeelsbestand liep in die jaren op tot 40 man.

Filialen

De grote uitbreiding – ruimtelijk gezien- van het bedrijf kwam, toen van William Pont aan de Houthavenkade een loods van 750 m² kon worden gehuurd. In 1958 kon daar de nabij gelegen insteekhaven worden gedempt en kwam Tot + Beers toe aan de eerste nieuwbouw: een pand waarin werkplaats, magazijn en kantoor konden worden gehuisvest. De personeelssterkte was inmiddels gegroeid tot 200 man, die zich door heel Noord-Nederland bezighielden met elektrotechnische installatiewerk. Een eerste filiaal werd gesticht te Den Helder, waar veel werk werd gedaan voor marine en Rijksgebouwendienst, later gevolgd door vestigingen te Utrecht en Groningen.

Hoorn

Een belangrijke beslissing moest worden genomen toen bleek dat een nieuwe activiteit – de productie van schakelpanelen – zich succesvol ontwikkelde.
De heer Tot daarover: “We moesten hiervoor een nieuw bedrijf opzetten omdat de bestaande ruimte veel te beperkt was. Nieuwbouw in Zaandam – waar we uiteraard als eerste aan dachten – lukte niet. Er was hier veel te weinig aanbod van personeel en bovendien waren in Hoorn, waar we toen gingen kijken, woningen beschikbaar en kon fors met de subsidiebuidel worden gerammeld. In 1964 kochten we daar tenslotte 10.000 m² en namen optie op nog eens 3.000 m² In de nieuwe fabriek gingen we naast schakelpanelen ook kabelgoten (verzamelgoten voor elektrische leidingen) maken. Omdat we die producten aan collega’s gingen leveren kozen we voor het Hoornse bedrijf de naam Stago (van stalen goten). We werken daar thans met 100 man”.

Winkels

Een hoofdstuk apart in de historie van Tot + Beers is het winkelgebeuren. Als gevolg van de contacten met particulieren, die stofzuigers etc. lieten repareren, werd in 1954 besloten met een winkel in elektrische huishoudelijke apparaten te beginnen. Als plaats hiervoor werd gekozen het pand nabij de Wilhelminabrug, waarin eerder het café “Wapen van Zaandam” was gevestigd. In later jaren – met de opening van de Beatrixbrug – werd de zaak verplaatst naar de Peperstraat, terwijl bovendien een filiaal aan de Heiligeweg te Krommenie werd geopend.
De heer Tot: “Aanvankelijk verliep alles naar wens en profiteerden we volop van de grote vraag naar tv’s, wasautomaten, koelkasten enz. Maar de koopgewoonten veranderden, er werd door het publiek minder gelet op de service – die wij vanuit ons installatie vak gewend waren te geven – en dat bracht ons tot inkeer. Bovendien vroegen grote projecten in ons installatiebedrijf om grote investeringen in mensen en materieel en aangezien we een familievennootschap zijn konden we maar niet raak grijpen in het geld. We hebben toen besloten de winkels van de hand te doen”
De Heer Tot geeft toe dat toch wel jammer te hebben gevonden. “We hadden wat opgebouwd en dan is het niet leuk daar weer afstand van te doen. Gelukkig heeft het betrokken personeel – 35 man – er geen nadelige gevolgen van ondervonden”

Gebak

Zakelijke teleurstellingen heeft de heer Tot verder niet in belangrijke mate gehad. Als “verschrikkelijk” heeft hij het verlies van “beste vriend en collega Beers” ervaren, hetgeen in later jaren nog werd gevolgd door het overlijden van 2 van zijn naaste medewerkers Engel en Bakker. “Dat heeft me wel aangegrepen.”
Als “opstekers” in het bedrijfsgebeuren heeft de heer Tot – afgezien van de eerder genoemde hoogtepunten – ervaren de eerste grote opdracht in de vijftiger jaren voor een nieuw kantoorgebouw van Hoogovens (“een post van een ton waarvoor toen gebak op tafel kwam”) en het installatiewerk aan het nieuwe ultra-moderne kantoor van het Nederlandse-Amerikaanse van Leer-concern te Amstelveen  “met veel speciale dingen op elektrotechnisch gebied”

Aan het werk houden

De heer Tot tenslotte: “De maatschappij en het zakendoen zijn veel harder geworden. Ook voor de directies van bedrijven is het een moeilijke tijd. Dat is bij ons zo, maar uiteraard ook bij anderen. Wij willen zoveel mogelijk goede mensen bij ons houden, naar dat verplicht ons soms projecten aan te nemen, die je – financieel gezien – niet zou moeten hebben. Maar je moet nu eenmaal niet alleen je monteurs, maar ook de mensen die er achter staan – administratieve medewerkers etc. – aan het werk houden. We moeten tegenwoordig heel wat doen om de werkuren zoveel mogelijk te benutten en dat gaat lang niet altijd op een voor het bedrijf voordelige manier”.
De heer Tot treedt per 31 december af als directeur van Tot + Beers Beheer B.V., waartoe behoren Tot + Beers Installatiebedrijf B.V. en Stago Elektrotechniek B.V. Hij blijft wel als commissaris aan de vennootschap verbonden. Vrijdag 15 december, ‘s-middags van 3 tot half 6, wordt hem een afscheidsreceptie aangeboden in het hoofdkantoor aan de Houthavenkade.

Knoop

De heer Tot woont tegenwoordig te Midden-Beemster, waar hij zich gaat toeleggen op tuinieren en knutselen. Interesse in het Zaanse voetbalgebeuren heeft hij nauwelijks meer. Jarenlang was hij actief bij ZFC en was een van de animators voor het samenvoegen van die club met KFC om zo tot een profclub voor de Zaanstreek te komen. “Zulke plannen worden dan getorpedeerd door mensen, die als het op geld geven aankomt, een knoop in plaats van een kwartje in ’t zakje stoppen. Ik heb een leuke tijd gehad bij ZFC maar op het clubwerk van vandaag ben ik wel uitgekeken”

Bron: Dagblad Zaanstreek 25-11-1978